Jongeren stimuleren in leiderschap klinkt goed, zeker in Nederland. Maar hoe werkt dat in andere culturen? Annemieke van den Berg vroeg aan enkele zendingsorganisaties hoe zij naar leiderschapsontwikkeling kijken.
Voor een organisatie als Wycliffe Bijbelvertalers en veel andere Westerse zendingsorganisaties geldt dat geschiktheid voor een leiderschapspositie belangrijker is dan leeftijd. Dit staat echter haaks op de praktijk in veel van de culturen waar zij werken: daar worden grijze haren en leeftijd geassocieerd met wijsheid. Die zienswijze is waardevol, maar levert soms ook spanning op. Tegelijkertijd brengt de globalisering ook in die culturen verandering met zich mee. De acceptatie van jongere leiders neemt toe. Dat biedt perspectief, voor Wycliffe, maar ook voor bijvoorbeeld Interserve.
Leiderschapsontwikkelingsprogramma
Cathy Hine (van Interserve International) vertelt hierover: 'Als bij Interserve leiderschapskwaliteiten in iemand gesignaleerd worden, wordt diegene uitgenodigd om mee te doen aan een twee jaar durend leiderschapsontwikkelingsprogramma. Leeftijd speelt geen uitgesproken rol. Het programma heeft het karakter van een mentorschap in een groepje gelijkwaardigen in de context van leidinggeven. Je leert ‘on the job’ en kan direct het geleerde toepassen in rol en bediening. Iemand die aan het programma meedoet wordt gevraagd in welke aspecten van leiderschapskwaliteiten hij of zij wil groeien.'
Sollicitatieprocedure
Marinus Lamper (Personeelszaken) van Wycliffe vertelt: 'Wycliffe kijkt al in de sollicitatieprocedure of er leiderschapskwaliteiten in een kandidaat aanwezig zijn. Vandaag de dag worden er eigenlijk geen mensen uitgezonden die niet in staat zijn anderen te onderwijzen. Nieuwe uitzendingen zijn meestal jonge mensen, dus in die zin recruteren wij jonge leiders.'
Te vroeg
Uit de reacties van de organisaties komt ook wel naar voren dat er soms mensen te vroeg gevraagd worden een leidinggevende rol op zich te nemen. Het probleem daarbij blijkt dan niet zozeer de leeftijd op zichzelf, maar vooral de reden achter de vraag. 'Je wilt mensen kiezen op basis van de leiderschapskwaliteiten die je ziet, en niet zozeer vanuit de behoefte aan leiders. Het is belangrijk om in die leiderschapskwaliteiten te investeren. Daar bieden we dan ook bewust cursussen en begeleiding voor aan,' aldus Wycliffe.
Ik word er blij van dat de leidersposities ook in andere culturen steeds meer gebaseerd zijn op geschiktheid, in plaats van enkel op leeftijd. Tegelijkertijd vraag ik me ook af: hoe kunnen we in Nederland gebruik maken en leren van de levenservaring van ouderen?'
